Begin vijfde leerjaar. De laatste weken krijgen we veel reacties van de grootouders dat het lezen beter gaat. En eigenlijk hebben we allemaal dat gevoel. Ze komt thuis van school en roept al: “Mama, ik heb leesniveau E4! Mijn vriendinnen zeiden al: ‘Wat goed, Amelie, dat je nu niveau einde vierde leerjaar hebt!’” Ik overleg even met mezelf en besluit dat eerlijkheid boven alles gaat. Dus leg ik uit dat E4 eigenlijk niveau einde 2e leerjaar is. “Oh, zegt ze, “dat ga ik niet nu even niet tegen mijn vriendinnen zeggen”. Als ik besef dat we nog niet eens in de buurt zitten van het niveau van functionele geletterdheid, steekt de paniek toch weer even de kop op. Ik weet ook wel dat ze met al haar hulpmiddelen wél functioneel geletterd is. Maar zal ze die in haar verdere schoolloopbaan ook altijd mogen gebruiken? Ik hoop het maar.

We zitten aan de keukentafel en denken na over de ruimte. We vragen ons af wat er daarna is. Ik zeg dat mijn verstand daarvoor te klein is, dat ik op grenzen bots. ‘Oh’, zegt ze verwonderd, ‘Ik kan dan altijd overgaan op mijn fantasie’.

‘Wat ben jij aan het doen?’, vraag ik als ik van alles met kamerplanten in de keuken zie gebeuren. ‘Oma heeft ook eens een plant opgemept!’ Uit de uitleg die daar op volgt, begrijp ik dat ze ‘opgeknapt’ bedoelt.

Ik besef dat woordvindingsproblemen toch een dingetje zijn bij personen met dyslexie.

Begin van de kerstvakantie. We sommen op waaraan we eigenlijk nog een keertje zouden moeten / willen werken: plannen, ‘echt’ leren typen, kloklezen, Frans, lezen, spelling. ‘Zullen we twee dingen kiezen om aan te werken in de kerstvakantie?’, vraag ik. ‘Kies jij maar, ik vind alles belangrijk’, zegt ze.

‘Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan!’. Ook al zou deze quote nooit uit de mond van Pippi Langkous, noch uit de pen van Astrid Lindgren gerold zijn, gebruik ik hem wel eens. Dat doe ik sinds we hem in een project omtrent dyslexiehulpmiddelen inzetten om zorg- en onderwijsprofessionals over barrières heen te brengen en zo met leerlingen met dyslexie aan de slag te gaan met hulpmiddelen.

We zitten aan de ontbijttafel. Al prutsend met de doos Nesquick (een tijdje geleden al eens gelezen als ‘Nespeuk’) en cornflakes zegt ze ‘Ik snap niet dat ze écht overal zo veel tekst opzetten!’

We kijken Harry Potter. Zij stelt een vraag. Het dringt tot me door dat ze die alleen kon stellen als ze de ondertitels leest.

Vakantie en we zitten in de auto. Ik vraag ‘Hoe laat is het?’. De klok toont 17:58. Ik hoor haar luidop denken…

Zij zegt: ‘Kun je nu niet eens voor één keertje liegen en die kaart gewoon invullen?’. Ik zeg ‘neen’. Zij probeert ‘of we vullen in dat ik de teksten gelezen heb van het improvisatietheater of dat ik het boek ‘dyslexie in de prehistorie’ gelezen heb’.

Ik zeg: ‘Zou je de handleiding niet eerst even lezen?’. Zij zucht: ‘Moet ik nu lezen?’. ‘Kom’, zeggen de twee andere meisjes, ‘dat zullen wij wel doen’.

‘Mama, geen schrift in de prehistorie! … Dus ook geen dyslexie!’. Zouden mensen met dyslexie dan de muurschilderingen in spiegelbeeld tekenen of de horens omgekeerd afbeelden? Wie zal het zeggen?

‘Waarom moet jouw mama dat blad voorlezen?’. In de seconde die daar op volgt, stokt mijn adem in mijn keel, dreigt mijn hart uit elkaar te spatten en draait mijn brein op volle toeren. ‘Hoe kan ik haar hieruit redden?’

De UI is nu ineens de [wie] in huit. Dan zijn er ook nog eens de nieuwe tekens, zoals de OI [wa] in moi. We herhalen en herhalen… ik heb er vertrouwen in.

Hebben we alle vakjes afgevinkt? Zeker niet! Liep het van een leien dakje? Ook niet, ruzies en tranen horen er bij. Deden we ons best? Helemaal! … meer kunnen we niet doen, toch?

Er zijn weer meer fouten dan een tijdje geleden, merk ik. Lieve wordt viele(n), … wordt…. Zij wordt beweeglijker. Ik ongeduldiger. En dan schieten de benen naar de salontafel waar een glas met cola omvalt op de mat…